Profile Image

Thanos Ntavelos

Μυοσκελετικές Διαταραχές και Εργασία

Οι διαταραχές του μυοσκελετικού συστήματος αποτελούν μία από τις κύριες αιτίες απουσίας από την εργασία. Επίσης, αποτελούν τον κύριο παράγοντα αναπηρίας παγκοσμίως και πολύ συχνά συσχετίζεται και με την κατάθλιψη. Επηρεάζουν το κινητικό σύστημα όπως: μυς, οστά, αρθρώσεις, τένοντες και συνδέσμους και προσβάλλουν συνήθως τη ράχη, τον αυχένα, τους ώμους, τα άνω και κάτω άκρα (1,2). Χαρακτηρίζονται συνήθως από επίμονο πόνο όπου, έχει ως αποτέλεσμα, τον περιορισμό της κινητικότητας, της επιδεξιότητας και της λειτουργικής ικανότητας. Όπως επίσης, τον περιορισμό της ικανότητας του ατόμου να εργάζεται και να συμμετέχουν σε κοινωνικούς ρόλους με αντίκτυπο και στην ψυχική του ευημερία. Σε χρόνιες περιπτώσεις, ενδέχεται να οδηγήσουν σε αναπηρία και να επιβάλλουν την αποχώρηση του ατόμου από την εργασία (2,3).

Οι μυοσκελετικές διαταραχές περιλαμβάνουν καταστάσεις που επηρεάζουν:

Αρθρώσεις: οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα, ψωριασική αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα, αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα,

Οστά: οστεοπόρωση, οστεοπενία και συναφή κατάγματα ευθραυστότητας, τραυματικά κατάγματα,

Μυς: σαρκοπενία.

Σπονδυλική στήλη: πόνος στην πλάτη και τον αυχένα.

Πολλαπλές περιοχές ή συστήματα σώματος: περιφερειακές και εκτεταμένες διαταραχές πόνου και φλεγμονώδεις ασθένειες όπως ασθένειες συνδετικού ιστού και αγγειίτιδα που έχουν μυοσκελετικές εκδηλώσεις, για παράδειγμα συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (2) .

Εκατομμύρια εργαζόμενοι σε ολόκληρη την Ευρώπη πάσχουν από μυοσκελετικές παθήσεις. Κυριαρχούν σε όλη τη διάρκεια της ζωής αλλά συνήθως επηρεάζουν τους ανθρώπους από την εφηβεία. Ο επιπολασμός των μυοσκελετικών παθήσεων αναμένεται να αυξηθεί καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός μεγαλώνει και οι παράγοντες κινδύνου των μη μεταδοτικών ασθενειών αυξάνεται, ιδιαίτερα σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος (2,5) . Οι μυοσκελετικές διαταραχές οδηγούν σε σημαντικό κόστος για το σύστημα δημόσιας υγείας. Επιπλέον, το κόστος που συνεπάγονται οι εν λόγω διαταραχές για τους εργοδότες ανέρχεται σε δισεκατομμύρια ευρώ. Η αντιμετώπιση των μυοσκελετικών διαταραχών συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των εργαζομένων, όμως συνεπάγεται και με οφέλη για τις επιχειρήσεις.

Αίτια: Η αιτιολογία των μυοσκελετικών διαταραχών περιλαμβάνει φυσικούς, ψυχοκοινωνικούς, καθώς και εργασιακούς παράγοντες. Σχετίζονται µε την ένταση, τη συχνότητα και τη διάρκεια της έκθεσης σε εργασιακούς κινδύνους. Ο κίνδυνος για την ανάπτυξη μίας μυοσκελετικής διαταραχής εξαρτάται από το βαθμό της έκθεσης σε αυτούς τους παράγοντες και από τις προϋποθέσεις του ατόμου. Σε εργασίες στις οποίες συνυπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου υπάρχει µεγαλύτερη πιθανότητα να προκληθεί τέτοιου είδους πάθηση. Οι διαταραχές του μυοσκελετικού συστήματος μπορεί να σχετίζονται με διαφορετικές περιοχές σώματος και διαφορετική επαγγελματική δραστηριότητα. Για παράδειγμα, οι διαταραχές στο κάτω μέρος της πλάτης συσχετίζονται συχνά με την ανύψωση και τη μεταφορά φορτίου. Οι διαταραχές των άνω άκρων, συχνά προκύπτουν από επαναλαμβανόμενη ή μακροχρόνια άσκηση στατικής δύναμης ή μπορεί να ενταθούν με τέτοιες δραστηριότητες. Η συμπτωματολογία τους µπορεί να περιλαμβάνει τόσο αντικειμενικά σημεία όσο και µη ειδικά συμπτώματα1,5 .

Πρόληψη: Η αντιμετώπιση των μυοσκελετικών διαταραχών έχει τεθεί ως θέμα προτεραιότητας από τα κράτη μέλη και από τους ευρωπαίους εταίρους. Οι ευρωπαϊκές οδηγίες, οι κανονισμοί και οι κατευθυντήριες γραμμές των κρατών μελών που θεσπίζουν καλές πρακτικές αναγνωρίζουν τη σημασία της πρόληψης των μυοσκελετικών παθήσεων (1,6). Αδιαμφισβήτητα οι µυοσκελετικές παθήσεις που σχετίζονται µε την εργασία, μπορούν να προληφθούν αποτελεσματικά µε τις κατάλληλες παρεμβάσεις στον εργασιακό χώρο. Οι εργοδότες θα πρέπει να εφαρμόζουν μία ολιστική προσέγγιση, η οποία θα εκτιμά και θα διαχειρίζεται τα αίτια των μυοσκελετικών διαταραχών. Σε τέτοιου είδους παρεμβάσεις πολύ σημαντική είναι η συμβολή των εργαζομένων, όπου θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στην εκτίμηση και τη διαχείριση των επαγγελματικών κινδύνων (4,7,8).

Πιο συγκεκριμένα, μία ολοκληρωμένη παρέμβαση θα πρέπει να έχει τα εξής δομικά στοιχεία:

 Αξιολόγηση του χώρου εργασίας και των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού

 Περιορισμός του επαγγελματικού κινδύνου (εργονομική προσαρμογή εργαλείων, εξοπλισμού, χρήση προστατευτικού εξοπλισμού κ.λπ.)

 Παρακολούθηση της υγείας των εργαζομένων για την καταγραφή των µυοσκελετικών παθήσεων που προκύπτουν από την εργασία.

 Συνεχής ιατρική παρακολούθηση (πρόωρη αναφορά µυοσκελετικών παθήσεων, άμεση πρόσβαση του εργαζομένου που παρουσιάζει συμπτώματα µυοσκελετικών παθήσεων σε ιατρική παρακολούθηση, ιατρική επίσης παρακολούθηση κατά την επιστροφή του εργαζομένου στην εργασία µετά από απουσία, αποκατάσταση των εργαζομένων που έχουν υποστεί µυοσκελετική πάθηση)

 Ενημέρωση και εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων της επιχείρησης για την ενεργή συµµετοχή τους στην αντιμετώπιση των µυοσκελετικών παθήσεων.

Τέλος, κάποια προληπτικά μέτρα που βοηθούν στην μείωση του βαθμού επικινδυνότητας των μυοσκελετικών διαταραχών, περιλαμβάνονται στα ακόλουθα:

 Εργαζόμενοι: Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σχετικά με τους κινδύνους και τις ορθές μεθόδους εργασίας

 Διαρρύθμιση του χώρου εργασίας: Προσαρμογή του χώρου εργασίας στις ανάγκες του εργαζομένου.

 Εξοπλισμός: Εργονομικά σχεδιασμένος και κατάλληλος εξοπλισμός για την εκτέλεση των καθηκόντων.

 Καθήκοντα: Εναλλαγή στις μεθόδους εργασίας ή των εργαλείων.

 Διαχείριση: Αποφυγή της εκτέλεσης επαναλαμβανόμενων εργασιών ή παρατεταμένων εργασιών σε ακατάλληλες στάσεις, εκ περιτροπής θέσεις εργασίας και την ανακατανομή των εργασιακών καθηκόντων.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ:

1. Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία. Μυοσκελετικές παθήσεις [online]. https://osha.europa.eu/el/themes/musculoskeletal-disorders

2. World Health Organization. Musculoskeletal conditions [online], 2019 Αυγ. 9 . https://www.who.int/news-room/factsheets/detail/musculoskeletal-conditions

3. World Health Organization. Musculoskeletal conditions affect millions [online]. 2003 https://www.who.int/mediacentre/news/releases/2003/pr81/en/

4. Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας Εργασίας. Εργονομική Παράγοντες στους Χώρους Εργασίας και Μέτρα Πρόληψης [online]. http://www.mlsi.gov.cy/mlsi/dli/dliup.nsf/D4F6D611A08F6287C2257EC2001E205C/$file/erg onomics.pdf

5. Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας Εργασίας. Μυοσκλετικές Παθήσεις που Σχετίζονται με την Εργασία [online]. http://www.elinyae.gr/sites/default/files/2019-06/Myoskeletika.1113218959850.pdf

6. Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία. Μυοσκελετικές παθήσεις που σχετίζονται με την εργασία: συχνότητα εμφάνισης, κόστος και δημογραφικά στοιχεία στην ΕΕ https://osha.europa.eu/el/highlights/work-related-musculoskeletal-disordersprevalence-costs-and-demographics

7. World Health Organization. Protecting Workers’ Health Series No. 5 Preventing musculoskeletal disorders in the workplace https://www.who.int/occupational_health/publications/muscdisorders/en/

8. Centers and Disease Control and Prevention. Ergonomics and Musculoskeletal Disorders [online]. 2019 Φεβ. 28 https://www.cdc.gov/niosh/topics/ergonomics/

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *