Θόρυβος και Ήχος
Στην καθημερινή μας ζωή ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που μας επηρεάζει είναι ο ήχος και οι επιδράσεις του, θετικές και αρνητικές. Ας σκεφτούμε λίγο την ευχάριστη αίσθηση που μας προσφέρει το κελάδημα των πουλιών στην εξοχή ή το άκουσμα απαλής μουσικής που συνοδεύει το φαγητό μας σε ένα ήσυχο εστιατόριο. Εκτός όμως από ευχάριστος ο ήχος μπορεί να είναι και εξαιρετικά χρήσιμος για την πληροφόρηση μας, όπως για παράδειγμα ο ήχος του κουδουνιού ή του τηλεφώνου μας ή ο προειδοποιητικός ήχος της σειρήνας πριν την πυρκαγιά.. Ο ήχος επίσης στα αυτιά ενός ειδικού μπορεί να καταστεί πολύ καλός σύμμαχος για την εκτίμηση της ποιότητας λειτουργίας ενός μηχανήματος, του αυτοκινήτου μας, ακόμα και του ιδίου του ανθρωπίνου σώματος, αφού κάθε παρέκκλιση από τον φυσιολογικά παραγόμενο ήχο έχει τη σημασία του. « Να σας ακούσω λίγο; » είναι μια από τις πιο συχνές …απατήσεις κάθε κλινικού γιατρού.
Στη σύχρονη κοινωνία όμως δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που ο ήχος ενοχλεί τον άνθρωπο. Ο ενοχλητικός, δυσάρεστος και εν’τέλει ανεπιθύμητος ήχος ονομάζεται θόρυβος. Ο ορισμός αυτός από μόνος του περιέχει και ένα είδος υποκειμενικότητας, αφού το επίπεδο ενόχλησης διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ένας νεαρός μπορεί να ξετρελαί νεται με την πολύ δυνατη μουσική που παράγει το καινούριο του στερεοφωνικό συγκρότημα, η υπόλοιπη γειτονία όμως δεν είναι βέβαιο ότι θα συμφωνεί μαζί του! Επιπλέον γνωρίζουμε ότι η δυσαρέσκεια ή η ενόχληση δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της έντασης του ήχου : μια βρύση που στάζει μπορεί να προκαλέσει ενόχληση ακόμα και εκνευρισμό εξίσου έντονο με μια λυσαλλέα καταιγίδα.
Το πρόβλημα βεβαίως είναι ότι πολλές φορές ο ήχος μπορεί να αποβεί ζημιογόνος. Ένας πολύ δυνατός ήχος είναι δυνατό να σπάσει τα τζάμια του σπιτιού μας, φυσικά όμως το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο αν καταστρέψει και το εσωτερικό του οργάνου της ακοής μας, του αυτιού. Τα αυτιά άλλωστε, σε αντίθεση με τα μάτια, δεν ξεκουράζονται ποτέ. Παραμένουν συνεχώς εκτεθειμένα στους διαφόρους ήχους και θορύβους ,τόσο εντός του σπιτιού όσο και στο εξωτερικό περιβάλλον αλλά και στο χώρο εργασίας μας. Ο θόρυβος σε χαμηλά επίπεδα μπορεί μεν να μην προκαλεί προβλήματα, πάνω όμως από ένα επίπεδο ενδέχεται να προκαλέσει βλάβη της ακοής.
Η βλάβη μπορεί να ξεκινήσει με μια μικρή μείωση της αντίληψης της οξύτητας των ήχων, κουδουνίσματα ή εμβοές και να καταλήξει σε μερική ή ολική κώφωση. Επίσης, ο θόρυβος μπορεί να επηρεάσει όλο τον ανθρώπινο οργανισμό, προκαλώντας κούραση, στρες, ταχυκαρδία, διαταραχή της αρτηριακής πίεσης, επιθετικότητα κλπ.
Στο εργασιακό περιβάλλον η έκθεση σε υψηλά επίπεδα θορύβου έχει συσχετιστεί με σημαντική αύξηση των εργατικών ατυχημάτων ενώ η λεγόμενη «επαγγελματική θορυβογενής βαρηκοία» θεωρείται η πιο συχνή επαγγελματική νόσος. Για το λόγο αυτό η νομοθεσία επιβάλλει την τήρηση ορίων για την έκθεση των εργαζομένων σε θόρυβο, ο οποίος σε καμμία περίπτωση δεν πρέπει να υπερβαίνει ως μέση τιμή τα 87 ντεσιμπέλ ενώ πάνω από τα 80 ντεσιμπέλ καθίσταται υποχρεωτική η χορήγηση μέσων ατομικής προστασίας (ωτοασπίδες).
Η πρόληψη της έκθεσης στο θόρυβο είναι παράγοντας ζωτικής σημασίας αφού έχει διαπιστωθεί ότι η βλάβη της ακοής που προκαλείται από το θόρυβο δεν είναι αντιστρεπτή. Μόνο αν ο γιατρός ανακαλύψει σε πρώιμο στάδιο και στα πλαίσια προληπτικού ακοομετρικού ελέγχου την ύπαρξη της βλάβης, μπορεί να έχουμε κάποιο περιορισμό της. Η άποψη δε ότι ο θορυβος συνηθίζεται είναι ολοσδιόλου λανθασμένη, στην πράξη σημαίνει ότι έχεις ήδη υποστεί σημαντική μείωση της ακουστικής ικανότητας με αποτέλεσμα ο ίδιος ήχος να μην σου ακούγεται πλέον τόσο δυνατός όσο παλιά…
Όπως είπαμε παραπάνω η διάκριση μεταξύ ενός ευχάριστου ήχου και ενός δυσάρεστου έχει και στοιχεία υποκειμενικότητας. Οι ζημιές όμως που προκαλούνται στα αυτιά μας είναι οι ίδιες και αποτελούν αντικειμενική πραγματικότητα.
Ο θόρυβος επομένως είναι υποχρέωση όλων μας να περιοριστεί και να καταπολεμηθεί.